Inderdaad, gezondheidszorgsystemen in onze contreien zijn historisch sterk uitgebouwd. Maar daardoor is de druk op onze zorg er vandaag niet minder op.
Integendeel, de demografie van Europa zorgt zelfs voor een extra uitdaging. Onze “oude bevolking” verzwaart de zorgvraag (oudere mensen hebben gemiddeld meer zorg nodig) én verdunt de zorgcapaciteit (heel wat zorgverleners gaan met pensioen en worden niet vervangen). De Wereldgezondheidsorganisatie heeft de “personeelscrisis in de zorg in Europa” niet voor niets hoog op de agenda gezet.
7 miljoen Britten op de wachtlijst
In het Verenigd Koninkrijk zijn de gevolgen daarvan vandaag al erg zichtbaar. Zowat 7 miljoen Britten staan momenteel op de wachtlijst voor routinebehandelingen in de ziekenhuizen van de ooit zo geroemde National Health Service (NHS).
In België zijn NHS-toestanden nog niet aan de orde. Maar als we niets ondernemen, kan daar wel eens snel verandering in komen. Aan wie dat doemdenken vindt: praat eens met personeelsverantwoordelijken uit de ziekenhuissector, de ouderenzorg of de thuiszorg…
De vraag van één miljoen: wat kunnen we doen?
“Laat ons budget uittrekken om extra zorgpersoneel aan te trekken.” Het is een druk geciteerd recept, maar tot lekkers leidt het helaas niet.
Zijn extra zorghanden welkom? Natuurlijk! Alleen heeft het weinig zin om onszelf iets wijs te maken: die handen zijn gewoonweg niet. (Het budget voor extra handen heeft trouwens ook veel weg van een fata morgana, maar dat is voer voor een ander opiniestuk.)
Opnieuw de vraag van één miljoen dus: wat kunnen we doen?
‘Empathische AI’
We moeten nog veel meer dan nu inzetten op technologie en innovatie.
Artificiële intelligentie bijvoorbeeld kan zorgverleners ondersteunen in tot wel 40 procent (!) van hun werkuren. Zo kan AI “papierwerk” en andere routineklussen efficiënter helpen maken. Gevolg? Zorgverleners kunnen meer focussen op de zorg voor de patiënt en krijgen de ademruimte die zo belangrijk is om empathie aan de dag te kunnen leggen.
Zorgen voor de patiënt begint bij zorg dragen voor onze zorgverleners.
Technologie en innovatie kan je evenwel niet “uitkieperen” over de sector en vervolgens verwachten dat ze ermee aan de slag gaat. We moeten mensen trainen om innovatie te omarmen en een vruchtbare voedingsbodem voor nieuwe ideeën te creëren.
Daar knelt het schoentje vandaag: de huidige opleidingen zijn quasi uitsluitend bestemd voor managers. De zorgverleners op het terrein missen intussen de skills om innovatie in hun het voordeel van de patiënt en van henzelf in te zetten.
Wat kunnen we doen?
Vol overtuiging investeren in de upskilling van zorgverleners op het vlak van (digitale) medische technologie. Zodat zij gewapend zijn om onze zorg mee te transformeren.
We moeten een leger van transformers creëren op alle niveaus binnen zorgorganisaties, niet enkel op managementniveau.
Zo kunnen we het potentieel van innovatieve oplossingen straks beter benutten. En kunnen onze zorgverleners met dezelfde capaciteit meer patiënten beter helpen, zónder dat ze daarbij continu op de toppen van hun tenen moeten lopen.
Integendeel, door gericht te investeren in de juiste technologieën kunnen we de arbeidsomstandigheden voor medewerkers in de zorg net verbeteren. En laten we als maatschappij zien dat het ons menens is: zorgen voor de patiënt begint bij zorg dragen voor onze zorgverleners.
Vruchtbare voedingsbodem
Naast de juiste skills moet je transformers ook bewapenen met kwalitatieve tools. De zorg heeft met andere woorden nood aan een bodem waarop innovatie welig kan tieren. En ook daar hebben we nog werk aan de winkel.
Het belangrijkste obstakel is het grote contrast tussen de snelheid van innovatieve ontwikkelingen en de traagheid van onze regelgeving. Die traagheid heeft haar nut, niet het minst de stabiliteit die ze biedt. Maar ze mag vooruitgang niet in de weg staan.
De uitdaging is om het beste van twee werelden te combineren: hoe kunnen we stabiliteit en flexibiliteit op een duurzame, veilige manier met elkaar verzoenen?
Dat vraagstuk ligt al minstens twee decennia op tafel, maar vooruitgang hebben we helaas weinig geboekt. Laat wat gebeurt in het Verenigd Koninkrijk een ultieme wake-upcall zijn.
Meerkeuzevraag
Aan de vooravond van dit nieuwe academiejaar leg ik dan ook graag een meerkeuzevraag voor aan iedereen die betrokken is bij het gezondheidszorgbeleid in ons land.
Hoe wil jij dat onze samenleving omgaat met technologie en innovatie in de zorg?
- We vernieuwen niet en geven “big tech”-bedrijven vrij spel om de Belgische zorg over te nemen.
- We vernieuwen niet en proberen ook om “big tech”-bedrijven buiten te houden. Om straks getuige te zijn van een instorting van de Belgische zorg.
- We gaan voor vernieuwing van binnenuit, voor én met onze zorgverleners en met andere actoren uit het Belgische ecosysteem van de zorg.
De keuze is aan ons!
Over de auteur
Bart Collet was 25 jaar lang directeur van een woonzorgcentrum. In die periode ontwikkelde hij verschillende applicaties voor de zorg, allemaal met hetzelfde doel: meer empathie in de zorg brengen.
Vandaag ontwerpt Bart nog steeds digitale oplossingen om de zorg beter te maken, en dat voor verschillende opdrachtgevers. De nadruk ligt daarbij steeds op het behalen van concrete resultaten en op ‘DOEN!’. Hij is ook adviseur of mentor bij verschillende organisaties in de zorg.
Zijn missie? De gezondheidszorg verbeteren met de hulp van technologie.
Contact? Mail | LinkedIn | Website
