Syngo Virtual Cockpit is de software waarmee je van een afstand tot drie MRI-scantoestellen bedient, zegt Maarten Clinckaert van Siemens Healthineers. “Een scan kan dan van eender waar worden uitgevoerd, en dus niet langer per se van aan de console naast de scanner.”
Knelpuntberoep
Eén persoon die meerdere scans tegelijk kan nemen en zich niet meer hoeft te verplaatsen van campus: het is een mogelijk antwoord op de schaarste aan medewerkers. “Medisch beeldvormer is een knelpuntberoep”, zegt Maarten.
“Ziekenhuizen moeten hun scanners nu soms uitschakelen omdat ze onvoldoende volk hebben om die te bedienen. Met nog langere wachttijden tot gevolg.”
“En dat zal niet snel verbeteren: wereldwijd stijgt de vraag naar scans, terwijl het aanbod niet kan volgen. Ziekenhuizen moeten hun scanners soms uitschakelen omdat ze onvoldoende volk hebben om die te bedienen. Met nog langere wachttijden tot gevolg.”
MRI-shopping
En dan is er nog het fenomeen van ‘MRI-shopping’. Patiënten maken een afspraak voor een scan en trachten daarna in andere ziekenhuizen sneller geholpen te worden. Als dat lukt, ‘vergeten’ ze hun eerdere afspraak te annuleren.
Maarten: “Met de syngo Virtual Cockpit maakt het niet meer uit waar de scanner en dus de patiënt zich bevindt. Met camera’s in de scanzaal en op de contrastpomp heeft de medisch beeldvormer, die wij ‘piloot’ noemen, steeds zicht op zowel het toestel als de contrastinjectie.”
“Wie scant kan z’n scherm delen en een arts om advies vragen. Uiteraard wordt de patiënt niet aan z’n lot overgelaten. Een patient manager – een medisch technoloog of verpleegkundige – blijft de hele tijd bij de patiënt om ‘m op z’n gemak te stellen en te zorgen dat het onderzoek vlot verloopt.”
Wetenschappelijk onderbouwd
AZ Delta was samen met het UZA het eerste ziekenhuis in ons land dat de oplossing in gebruik nam. GZA Ziekenhuizen komt daar nu bij. In AZ Delta gebeurt alles in nauwe samenwerking met het leer- en innovatiecentrum RADar, dat instaat voor de wetenschappelijke onderbouwing.
AZ Delta: ‘Continu mensen trainen’
Dr. Kristof De Smet, diensthoofd radiologie: “In AZ Delta hebben we drie MRI-scanners op onze twee campussen in Roeselare. Met de virtuele cockpit worden die nu centraal bediend, vanaf de hoofdcampus. We voeren maximaal twee onderzoeken tegelijk uit, geen drie.”
“De medisch beeldvormer die scant, heeft altijd iemand in opleiding naast zich. Voor ons was dat de hoofdreden om het systeem aan te kopen: het laat toe om continu mensen te trainen, zodat ze steeds complexere MRI-scans aankunnen, zoals een cardio-MRI. Op die manier verhogen we het kennisniveau van onze mensen.”
“We hebben die virtuele cockpit dus niet om te besparen op personeel”, benadrukt dr. De Smet. “Zowel in de cockpit als bij de patiënt staat een medisch beeldvormer. Iedereen roteert tussen beide taken, om de voeling met wat aan de scanner gebeurt niet te verliezen.”
“We hebben de planning ook beter gestructureerd: je moet niet meer om de vijf minuten van rol wisselen. Zowel voor de patiëntervaring als voor de scankwaliteit is het een meerwaarde als je je volledig en voor langere tijd op één taak kunt focussen.”
Veilig dankzij planning
Meerdere scans tegelijk: is dat wel veilig? “Terechte vraag”, zegt Maarten Clinckaert. “Het antwoord zit in de planning. Een MRI-onderzoek is helemaal anders dan een CT. Bij een CT heb je een vrij korte acquisitietijd – dat is de tijd die nodig is om de beelden te maken. Voor een MRI gaat het om meerdere minuten tot zelfs een half uur per sequentie.”
“Je moet dus vooral goed plannen: zorg dat de scans die je als piloot tegelijk uitvoert bij elkaar passen. Meerdere cardio-MRI’s samen is geen goed idee, omdat een hartscan zo intensief is. Als je de planning goed aanpakt, kun je dezelfde of zelfs nog betere kwaliteit gaan bieden.”
Vraag en aanbod koppelen
Remote scannen gebeurt vandaag al tussen verschillende campussen van AZ Delta, maar het kan evengoed over ziekenhuizen heen .
“Met ons pilootproject WeScan, dat binnenkort start, willen we bemiddelaar zijn in scan-dienstverlening”, aldus Maarten. “Los van waar de scanner staat of van welke fabrikant die is, ons systeem koppelt vraag en aanbod.”
“Stel: ziekenhuis A is gespecialiseerd in prostaat-MRI. Dan kan de patiënt in ziekenhuis B onder de scanner gaan, en wordt die scan via WeScan uitgevoerd door de expert in ziekenhuis A. Hetzelfde met ziekenhuizen die te weinig personeel hebben, of in spoedgevallen. Ze kunnen een beroep doen op het platform om operationeel te blijven.”
“Het werkt in beide richtingen: de ene keer ben je als ziekenhuis klant, de andere keer leverancier."
“Dat werkt in beide richtingen: de ene keer ben je als ziekenhuis ‘klant’, de andere keer ‘leverancier’. De zorg wordt toegankelijker, want de patiënt hoeft zich minder ver te verplaatsen en minder lang te wachten op een scan. Kennis en expertise worden gedeeld en uiteraard komt ook dat de patiënt ten goede.”
Score voor betrouwbaarheid
Voor de radioloog verandert in principe niks: die blijft beelden krijgen en protocolleren als voorheen. Alles staat of valt uiteraard met de betrouwbaarheid van de medisch beeldvormer. Iemand die je niet kent, maar wel scans voor je uitvoert.
“Net als Uber en Booking denken we eraan met een soort objectieve kwalificatie te werken”, zegt Maarten. “Dat je op basis van een score weet dat de uitvoerder de nodige ervaring en expertise heeft.”
Het pilootproject met AZ Delta en GZA Ziekenhuizen start in november. Eerst moeten nog heel wat vragen beantwoord worden, onder meer wettelijke, verzekeringstechnische en financiële.
“Dat is het organiseren van het middel”, zegt dr. De Smet van AZ Delta. “Het belangrijkste blijft het doel: de toegankelijkheid van zorg verhogen.”
“Wees maar zeker: met het steeds grotere personeelstekort en de groeiende zorgvraag zullen oplossingen sneller nodig zijn dan we denken.”
“We moeten de stappen zetten die nodig zijn om onze maatschappelijke opdracht te blijven vervullen. Want wees maar zeker: met het steeds grotere personeelstekort en de groeiende zorgvraag zullen oplossingen sneller nodig zijn dan we denken. Het goeie nieuws is dat de technologie beschikbaar is en dat we de meest geschikte samenwerkingsvormen nu gaan uittesten.”
“Er is veel interesse, zowel van ziekenhuizen met meerdere campussen als van ziekenhuisnetwerken. Ze staan voor grote organisatorische uitdagingen en dan kan dergelijke technologie zeker van pas komen”, zegt Maarten.
Andere scans ook mogelijk
Of er naast MRI ook andere remote scans mogelijk zijn, zoals CT en nucleaire geneeskunde? Maarten Clinckaert: "Technisch zeker. Wettelijk zijn er echter nog vraagtekens. Zo moeten röntgenstralen verplicht ter plaatse gestart worden, en door de korte acquisitietijden zou de patient manager dan heel de tijd op knoppen moeten duwen.”
“Bij CT zien we eerder mogelijkheden in spoedsituaties, opleiding en waar advies van een expert nodig is. Nu, als blijkt dat het model voor MRI-scans levensvatbaar is, gaan we zeker nagaan voor welke andere onderzoeken remote scanning een meerwaarde kan zijn.”
