Nieuws en publicaties

Het Riziv introduceerde recent een nieuwe procedure om digitale gezondheidsoplossingen in België een boost te geven. Die vernieuwde aanpak is een stap in de goede richting en onderstreept de ambitie van de federale overheid om (digitale) innovatie in onze zorg te stimuleren.

Tezelfdertijd blijf ik ook bezorgd, als Belgische burger en als ondernemer.

Ons land zet zeker positieve stappen, maar zoomen we uit, dan zien we dat andere landen meer en grotere stappen nemen. Tellen we daar de complexiteit van ons zorglandschap met de bijhorende onzekerheid voor bedrijven bij, dan wordt het duidelijk dat innovatie hier trager dreigt door te stromen naar patiënten en zorgverleners dan elders.

3 versus 18

Neem nu Frankrijk.

De fasttrackprocedure die onze zuiderburen introduceerde voor digitale medische technologieën beslaat 3 maanden. Anders gezegd: een bedrijf weet binnen de 3 maanden na het indienen van een aanvraag of het tijdelijke financiering krijgt voor een toepassing of niet.

Ter vergelijking: bij ons is dat 18 maanden. En ja, dan spreken we over de nieuwe, verbeterde procedure…

Die erg lange doorlooptijd brengt veel onzekerheid met zich mee voor ondernemers en bedrijven. Start- en scale-ups beschikken bovendien vaak niet over de bandbreedte om in verschillende landen een aanvraag tot (tijdelijke) terugbetaling in te dienen.

Is het wel de moeite om een aanvraag in te dienen in België? Steeds meer bedrijven vragen zich dat af, ook Belgische...

Dus dringt zich de vraag op: dienen we überhaupt een dossier in België in of focussen we op andere landen? En vergis jullie niet, ook steeds meer Belgische start- en scale-ups stellen zich die vraag.

Bijsturen kan (nog even)

Positief is dat heel wat landen pas recent een actief beleid rond digitale medische technologieën zijn beginnen voeren. We staan met andere woorden aan het begin, wat maakt dat bijsturen nog kan.

Veel tijd is er evenwel niet.

Internationaal is quasi iedereen het er intussen over eens dat we digital medtech nodig hebben om de kwaliteit en patiëntgerichtheid van zorg te garanderen, om de druk op zorgsystemen te verlichten en om stappen vooruit te zetten op het vlak van preventie.

Strategische keuzes

Heel wat landen maken dan ook de strategische keuze om van digitale medische technologieën een beleidsprioriteit te maken. Dat vertaalt zich onder andere in snelle procedures voor de evaluatie en implementatie en in extra budgetten.

Beeld je nu dat je een bedrijf bent dat een nieuwe digitale medische technologie wil introduceren. Op welk(e) land(en) zal je je eerst focussen? Juist…

Ik richt me graag tot alle beleidsmakers in ons land. Kijk bij het ontwikkelen en uitrollen van een beleid voor digital medtech ook naar ándere landen.

Terwijl wij voorzichtige stapjes zetten, snellen andere landen weg op zevenmijlslaarzen

Aan het huidige tempo gaan we weliswaar vooruit, anderen snellen ons intussen wel voorbij. Schakelen we geen versnelling hoger, dan zullen we steeds meer waardevolle digitale medische technologieën zien opduiken in andere landen. (Ja, ook Belgische oplossingen.) En blijven onze patiënten en zorgverleners in de wachtzaal zitten.

A priori “ja”

Als Belgische burger en ondernemer wil ik pleiten voor een resoluut andere houding ten opzichte van digital medtech.

Zijn er goede argumenten zijn om een nieuwe (digitale) gezondheidsoplossing te omarmen? Laat ons er dan a priori “ja” tegen zeggen en vervolgens bekijken hoe we ze veilig en snel tot bij patiënten en zorgverleners krijgen. In plaats van steeds te vertrekken van een negatieve houding waarmee we, al dan niet intentioneel, het status quo in stand houden.

Met het status quo is onze gezondheidszorg geen lang leven meer beschoren. Wat we nodig hebben is een positieve, proactieve aanpak die innovatie stimuleert. Vandaag, niet binnen 18 maanden.

Over de auteur

Hans Danneels is mede-oprichter en co-CEO van Byteflies, een Belgisch bedrijf dat “remote patient monitoring”-oplossingen aanbiedt aan ziekenhuizen en patiënten.

Contact? LinkedIn | Website

Ilse Malfait kreeg borstkanker in 2020. Na een eerste behandeling met chemotherapie belandde ze op de afdeling intensieve zorgen van het ziekenhuis. En toen liep ze sepsis op, in de volksmond ook wel bloed(stroom)vergiftiging genoemd…

Dramatische gevolgen

De symptomen werden te laat opgemerkt, en dat had en heeft dramatische gevolgen. Ilse balanceerde wekenlang tussen leven en dood en werd in een kunstmatige coma gehouden. Haar vingers en on

derbenen werden geamputeerd. Na 487 dagen en 22 operaties mocht ze het ziekenhuis eindelijk verlaten.

Om andere mensen zoveel vermijdbaar leed te besparen, richtte ze in 2023 samen met enkele andere overlevers van sepsis de vzw Sepsibel op. Hun missie? Meer bewustwording rond sepsis creëren bij het brede publiek, maar zeker ook bij zorgverleners én beleidsmakers.

Ilse Malfait: “Het wordt hoog tijd dat we sepsis uit de schaduw halen in ons land. Want elk uur telt als we levens willen redden.”

Ilse Malfait schreef haar ervaringen neer in het boek “Elk uur telt”. "Haar getuigenis biedt ons de broodnodige inzichten in wat sepsis doet met een mens en zijn of haar omgeving. Het inspireert ons te werken aan een beter sepsisbeleid", aldus prof. dr. Erika Vlieghe.

Het boek “Elk uur telt” is te koop bij Standaard Uitgeverij.

Aanpak in België

In de reportage kwamen ook heel wat medische specialisten aan het woord, zoals virologe prof. dr. Erika Vlieghe (UZA) en intensivist prof. dr. Jan De Waele (UZ Gent), beiden lid van de medische en verpleegdkundige adviesraad van Sepsibel.

Prof. dr. Jan De Waele, voorzitter van de European Society of Intensive Care Medicine, toonde zich kritisch voor de aanpak van sepsis in ons land vandaag. “We doen het helemaal niet zo goed”, klonk het duidelijk.

Al in 2017 spoorde de Wereldgezondheidsorganisatie overheden aan om een plan rond sepsis te ontwikkelen, en heel wat Europese landen beschikken intussen over een nationaal plan. Maar niet België…

Concreet, breed gedragen Belgisch plan

Sepsibel roept Belgische beleidsmakers op om snel werk te maken van een nationaal plan rond sepsis. Als partner van de vzw steunen we die oproep volledig.

De laatste jaren jaren stijgt het aantal bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen, zo blijkt uit cijfers van Sciensano. Om die trend te keren, hebben we nood aan een concreet, solide plan voor de aanpak van dergelijke infecties in de zorg.

Volgende elementen verdienen volgens ons een centrale plaats in een dergelijk plan:

• Guidelines en vroegtijdige opsporing: implementatie van de internationale guidelines voor vroegtijdige herkenning en beoordeling, diagnose en prognose, initiële behandeling, intensivering van zorg, identificatie van de infectiebron, vroegtijdige surveillance, informatie en ondersteuning voor patiënten en zorgverleners, en opleiding en onderwijs.
  
  
• Preventie: versterking van de ondersteuningsteams voor sepsis in ziekenhuizen, met de nadruk op vroegtijdige opsporing.
  
  
• Kwaliteitsgegevens en opvolging: verplichte verzameling van kwaliteitsgegevens over sepsis en nauwkeurige opvolging van die data, zowel op nationaal niveau als op het niveau van ziekenhuizen, om tijdig bij te kunnen sturen waar nodig.
  
  
• Overleg: organisatie van overleg met alle betrokken stakeholders over de prioritaire acties in de strijd tegen sepsis.

Zuurstof voor de zorg. Het thema van ons symposium was niet toevallig gekozen.

De balans tussen vraag en aanbod in ons gezondheidszorg is zoek. Terwijl de zorgvraag almaar toeneemt, zowel in volume als in complexiteit, stagneert het zorgaanbod. Meer nog, kijken we enkel naar het aantal zorgverleners binnen dat aanbod, dan is de trend zelfs dalend. Anders gezegd: zorgverleners zijn met steeds minder om steeds meer te doen.

Die situatie is uiteraard zorgwekkend, catastrofaal hoeft ze niet te worden. Maar dan moeten we vandáág wel de juiste keuzes maken.

Over welke keuzes dat (kunnen) zijn, lieten we eerst drie experten aan het woord.

• Jeroen Franssen van Agoria focuste op de nood aan een andere organisatie van de volledige arbeidsmarkt in België. De zorgsector functioneert nu eenmaal niet in een vacuüm. Willen we de personeelskrapte in onze sector aanpakken, dan moeten we ook rekening houden met de noden van andere sectoren. Enkel zo komen we tot duurzame oplossingen. (Lees HIER meer over het programma Be The Change.)
• Katharine Mullock van de OESO nodigde beleidsmakers uit om meer aandacht te besteden aan skills dan enkel aan VTE’s bij het plannen van het zorgaanbod. De zorgvraag van vandaag is immers niet dezelfde als die van morgen. Om die toekomstige zorgvraag goed op te vangen, moeten we wéten hoeveel van welke skills daarvoor nodig zijn. (Lees HIER meer over het rapport van de OESO.)
• Johan Hellings van AZ Delta ging ten slotte in op oplossingen uit de praktijk. Hij haalde het project WeScan aan als mogelijke oplossing voor het tekort aan technologen medische beeldvorming en legde uit hoe UHasselt healthcare engineers opleidt om de grote veranderingen waar onze gezondheidszorg voor staat straks mee in goede banen te leiden.

Politieke visies

Daarna was het de beurt aan de politici. Georges-Louis Bouchez (MR), Jan Bertels (Vooruit), Tineke Van hooland (Open Vld), Laurent Heyvaert (Écolo), Frieda Gijbels (N-VA) en Lieven Zwaenepoel (Groen) gingen met elkaar in debat over het beleid dat ons gezondheidszorg nodig heeft. Choreograaf Christophe Deborsu leidde de dans even luchtig als deskundig in goede banen.

Tijdens het debat kwamen enkele belangrijke verschillen in visie naar voren. De communautaire discussie over een gezondheidszorg op federaal of regionaal niveau kon daar uiteraard niet bij ontbreken.

Raakvlakken

Alle verschillende ten spijt, werden er ook belangrijke raakvlakken duidelijk tussen partijen. Zo waren alle aanwezige partijen het eens over de nood aan meer interdisciplinaire samenwerking in de zorg en aan een sterkere inzet van medische technologie als hulpmiddel om zorgverleners en patiënten beter te ondersteunen.

Breng preventie en zorg bijeen

Ook over de “verdeling” tussen preventieve en curatieve zorg bestond er eensgezindheid: België moet veel sterker inzetten op preventie, maar dat zal enkel lukken als de verantwoordelijkheid voor preventieve en curatieve zorg op hetzelfde beleidsniveau zit. Over welk niveau dat dan hoort te zijn, liepen de meningen dan weer uiteen…

Interessant om te weten? Liberaal in hart en nieren Georges-Louis Bouchez sprak zich uit voor een iets strakkere overheidssturing in de gezondheidszorg. “Het gaat tenslotte over een sector die we quasi volledig met publieke middelen financieren.”

"Ik ben liberaal in hart en nieren, maar vind niettemin dat de overheid onze gezondheidszorg gerust wat strakker mag aansturen."

Het afsluitende walking dinner ter gelegenheid van onze 65^ste verjaardag was de kers op de taart van een erg gesmaakt evenement. Bedankt aan iedereen die erbij was en/of wilde zijn. En op naar 2024!

“Veel zorgverleners haken vandaag af omdat er te weinig tijd overblijft in hun job om effectief te zorgen voor patiënten. Een gerichte inzet van medische technologie kan daar verandering in helpen brengen.”

Marnix Denys, managing director van beMedTech

De zorgvraag in ons land neemt jaar na jaar toe, zowel in volume als in complexiteit. Sectorfederatie Agoria berekende dat als we de toegenomen zorgvraag in ons land nog kwalitatief willen kunnen beantwoorden in 2030, we tegen dan maar liefst 106.000 (!) éxtra zorgverleners nodig hebben. En dat terwijl we veel vacatures in de zorg vandaag al niet ingevuld krijgen…

Hoe kan medische technologie zorgverleners helpen om die groeiende vraag te blijven opvangen? Rond die vraag bogen stakeholders met verschillende achtergronden zich tijdens onze ronde tafel Het zorglandschap uit balans. Ze keken daarbij zowel naar het zorgaanbod als naar de zorgvraag. Want wie het personeelstekort in de zorg structureel wil aanpakken, moet op beide fronten werken.

Zorgaanbod versterken: aantrekkingskracht, precisie en integratie

Meer zorgverleners in ons land gaan vandaag met pensioen (“natuurlijke uitstroom”) dan er nieuwe instromen. Er zijn ook almaar meer zorgverleners die de sector vroegtijdig verlaten, (lang) voor hun pensioen. Dat probleem lijkt zich zelfs al in de opleiding te stellen.

“Steeds meer studenten verpleegkunde haken af nog voor ze effectief in het beroep stappen.”

Robin Decoster (Odisee Hogeschool

Om die trend te keren en ons zorgaanbod te versterken, willen de deelnemers aan de ronde tafel medische technologie voor drie doeleinden inzetten.

• Aantrekkingskracht: medische technologieën kunnen repetitieve taken (zoals monitoring en registratie) overnemen van zorgverleners waardoor zij meer tijd overhouden om effectief te zorgen voor de patiënt. Een sterkere inzet van technologie kan ook nieuwe profielen helpen aantrekken in de zorg.

• Precisie: verschillende medische technologieën helpen de precisie in de zorg te verhogen. Operaties worden bijvoorbeeld minder ingrijpend, waardoor er minder zorgpersoneel voor nodig is. Cruciaal daarbij is dat medische en technische zorgberoepen nog nauwer met elkaar samenwerken, iets waar al tijdens de opleiding aandacht naar moet gaan.

“De zorgverlener van morgen is een team.”

Brecht Cardoen (KU Leuven & Vlerick Business School)

• Geïntegreerde zorg: door de toenemende complexiteit van zorg wordt een geïntegreerde aanpak steeds belangrijker. Medische technologie kan zorgverleners helpen om over disciplines en zelfs organisaties heen samen te werken. Maar om geïntegreerde zorg in ons land een échte boost te geven, moeten we de financiering herzien: veel meer dan zorgprestaties moeten we zorguitkomsten “belonen”.

Move people, not knowledge: MRI van een afstand

Een voorbeeld dat aan bod kwam tijdens de ronde tafel was het project WeScan. Daarbij kunnen patiënten in campus Sint-Augustinus van GZA Ziekenhuizen in Antwerpen onder de MRI-scanner gaan terwijl een technoloog medische beeldvorming (niet toevallig een knelpuntberoep) in AZ Delta in Roeselare de scan in goede banen leidt. De begeleiding gebeurt via een virtuele cockpit van Siemens Healthineers.

Het is een mooie illustratie van hoe medische technologie een antwoord kan helpen bieden op het groeiende personeelsprobleem in de zorg. Lees HIER meer over het project.

Zorgvraag temperen: screening en rol voor de patiënt

Medische technologie kan ook de groeiende zorgvraag helpen temperen, menen de deelnemers aan de ronde tafel. Ze schuiven twee speerpunten naar voren: screening en een actievere rol voor de patiënt.

• Screening: aangezien er steeds meer behandelmogelijkheden zijn, wordt het steeds belangrijker om aandoeningen vroegtijdig op te sporen. Hoe vroeger je erbij bent, hoe meer kans op succes en hoe minder zorg iemand daarna gemiddeld nodig heeft. De inzet van medische technologieën voor screening helpt de druk op de zorg zo te verlichten.
• Actieve rol voor patiënt: chronische zorg bestaat uit heel wat­ terugkerende zorgtaken. Met behulp van medische technologieën kunnen patiënten (en hun mantelzorgers) die dat willen, sommige van die taken zelf opnemen. Dat laat hun toe om zorg flexibeler in te passen in hun dagelijks leven én het neemt druk weg van de schouders van hun zorgverleners.

Benieuwd naar de concrete voorstellen van de deelnemers aan de ronde tafel?
Download HIER het integrale rapport.

Technologie voor de zorg van morgen

De ronde tafel Het zorglandschap uit balans was de derde en laatste in de reeks Technologie voor de zorg van morgen georganiseerd door beMedTech. Eerder vonden er ronde tafels plaats over de rol van medische technologie als gamechanger voor zorgprocessen en de inzet van medische technologie in de zorg voor mensen met een chronische aandoening.

In haar rapport Digital-in-health. Unlocking the value for everyone (augustus 2023) beschrijft de Wereldbankgroep hoe zorgsystemen de evolutie van digital health als apart domein naar digital-in-health als transversaal thema kunnen versnellen. Ze heeft het daarbij ook over de health digisphere, de "gezondheidsdigisfeer" als een nationale hub waarin alle gegevens en digitale technologieën die verband houden met zorg in een land samenkomen.

Maar wat betekent digital-in-health nu concreet? En wat kunnen we verwachten van een gezondheidsdigisfeer? We vatten een en ander samen.

Gezondheidsdigisfeer?

Overal ter wereld werken landen aan manieren om zorgprocessen stapsgewijs efficiënter te maken, de kwaliteit van zorg verder te verbeteren en patiënten nog persoonlijker te helpen.

Een constante in daarbij is de inzet van technologie. Niet als dé drijvende kracht, wel als cruciale hefboom om de verschillende transformaties in de zorg te ondersteunen, versnellen en onderbouwen.

Aangezien grote veranderingen binnen de zorg quasi altijd op verschillende zorgdomeinen betrekking hebben, is het belangrijk om het overzicht te bewaren. En daar heeft een digitale gezondheidssfeer een cruciale rol te spelen: ze brengt de veelheid aan health data in een land, de informatiesystemen waarmee die data beheerd worden en de digitale technologieën waarmee die data verzameld worden op een efficiënte manier bijeen en zorgt dat alle elementen met elkaar kunnen samenwerken. Zo kan transformatie geïntegreerd gebeuren.

Digital-in-health?

Hoe "digitaal matuurder" de zorg wordt, hoe minder zichtbaar technologieën zullen zijn. Het gebruik van technologie zal steeds meer ingebed raken in het weefsel van zorgsystemen en dus niet meer als iets aparts worden beschouwd.

De Wereldbankgroep maakt onder meer de vergelijking met de banksector: vrijwel alle financiële transacties hebben vandaag een digitale component zonder dat we het telkens over digitaal bankieren gaat. Hetzelfde zullen we straks zien in de zorg.

Het digitale rijpingsproces van de zorg deelt de Wereldbankgroep op in drie fasen: van digitalisering naar digitaal-voor-gezondheidszorg naar digitaal-in-gezondheidszorg.

(lees verder onder de afbeelding)

Genoeg theorie, wat betekent dat nu concreet? Laat ons de drie fasen meer in detail bekijken.

1. Digitalisering: procesefficiëntie
   
   De focus ligt op het creëren van gezondheidsinformatiesystemen, het verbinden van zorginstellingen en het verzamelen van digitale gegevens van zorgverleners zodat ze de gegevens kunnen gebruiken in de rapportage aan zorgmanagers en voor terugbetalingsdoeleinden.
   
   Het gaat om digitalisering van bestaande processen, niet om een verandering van processen om zo de gezondheidszorg te verbeteren.
   
   In dit stadium zijn vraag en aanbod van digital health rudimentair en besteedt de overheid er nog weinig aandacht aan. Digitalisering wordt vooral gezien als een kostenpost, voor de potentiële toegevoegde waarde is weinig aandacht.
   
   
2. Digitaal-voor-gezondheid: geïsoleerde digitale gezondheidsoplossingen
   
   Naast efficiëntie gaat er ook aandacht naar integratie en de effectiviteit van klinische en administratieve processen.
   
   Data en technologie worden stilaan onderdeel van de dagelijkse praktijk en vormen een basis voor de transformatie van zorgverlening, -financiering en -beleid.
   
   Doordat digitalisering ook een transformatie van de onderliggende processen omvat, nemen de kosten toe. De potentiële toegevoegde waarde ervan in termen van kwaliteit, scope en schaal worden erkend en de vraag naar technologische oplossingen neemt toe.
   
   Veel landen bevinden zich momenteel in dit stadium.
   
   
3. Digitaal-in-gezondheid: symbiose van van digitalisering en gezondheidszorg(systemen)
   
   Het gebruik van data en digitale technologie is volledig ingebed in het gezondheidssysteem, als onderdeel van een totaalaanpak. Ze vormen een essentieel onderdeel van het leveren en managen van persoonsgerichte zorg.
   
   Er verschijnen nieuwe modaliteiten voor het leveren en invullen van zorg. Gezondheidszorgsystemen zetten effectieve, bedrijfskritische digitale ecosystemen in om de kwaliteit en persoonsgerichtheid van zorg te verbeteren. Dienstverleningsmodellen en -processen kunnen eenvoudig aangepast worden in functie van veranderende zorgbehoeften en reageren veerkrachtig op noodsituaties.
   
   Digitale strategie kan niet langer los gezien worden van de totale strategie voor gezondheidszorg, ze vormen er een essentieel fundament van.
   
   De vraag is enorm gegroeid, wat het aanbod van meer geavanceerde digitale oplossingen verder triggert.

Holistische aanpak

Bij volwaardige digital-in-health wordt er niet langer geredeneerd vanuit een gezondheidszorgsysteem en een zorgaanbod, wel vanuit de patiënt, de burger, als "eindklant": wat hebben patiënten, burgers, nodig om hun gezondheid optimaal op te volgen en te managen en hoe ondersteunen we hen daarbij?

De evolutie richting digital-in-health is met andere woorden onlosmakelijk verbonden met de shift richting een holistische, persoonsgerichte benadering van gezondheid. Waarbij gezond leven, preventie, volksgezondheid en gezondheidszorg deel uitmaken van één en hetzelfde continuüm, gefragmenteerd maar tezelfdertijd verbonden.

• Klik HIER om het rapport Digital-In-Health. Unlocking the Value for Everyone van de Wereldbankgroep te downloaden.
• Klik HIER om andere relevante publicaties over digitale medische technologieën te raadplegen.

Vizier afstellen

De term "kost" gaat uit van een wel erg negatieve kijk op de zaken. Het gaat om investeringen die waarde opleveren in termen van gezondheid en levenskwaliteit. Als maatschappij zijn we het aan onszelf verplicht om daarop in te zetten.

De uitdaging is om dat op zo’n manier te organiseren dat onze gezondheidszorg betaalbaar blijft, zowel voor individuele burgers en patiënten als voor de samenleving.

De oplossing ligt voor een groot stuk bij … diezelfde digitale innovatie. Want digitale medische technologieën brengen niet alleen nieuwe behandel- en opvolgingsmogelijkheden met zich mee, samen met de “kosten” die daaraan verbonden zijn. Ze bieden ook een uitgelezen kans om het vizier van onze gezondheidszorg scherper af te stellen. En op die manier meer impact te genereren per euro die we investeren in zorg. Zelfs als het budget voor gezondheidszorg gelijk blijft, gaan we er zo op vooruit.

Impact is vandaag een pijnpunt in onze zorg. We weten onvoldoende welke impact we vandaag, waardoor beleidsmakers voor een stuk blind varen.

Impact, het is een pijnpunt in ons huidig gezondheidszorgsysteem. Niet per se omdat we er te weinig creëren, wel omdat we onvoldoende weten en meten welke impact onze zorg vandaag heeft.

De voorbije maanden en jaren hebben we verschillende stappen gezet om de focus van onze zorg te verschuiven van kwantiteit naar output & kwaliteit. Denk bijvoorbeeld aan:

• het pay for performance-programma (P4P) voor ziekenhuizen
• de forfaitaire financiering voor verschillende vormen van laagvariabele zorg in ziekenhuizen
• de nadruk op het proactief opvolgen van patiënten bij de uitwerking van de New Deal voor huisartsen
• het voornemen om met een meerjarenkader voor gezondheidszorgdoelstellingen te gaan werken

Het gaat stuk voor stuk om positieve initiatieven. Maar om er écht een succes van te maken, ontbreekt nog een belangrijk fundament: een systematiek voor het structureel verzamelen, analyseren, interpreteren en met elkaar verbinden van relevante data.

Van mooi voornemen naar meetbaar doel?

Zolang we de kosten van zorg niet tegenover de gecreëerde waarde (*) kunnen stellen, kunnen we de impact van maatregelen niet objectiveren en verbeteren. En blijft value-based healthcare vooral een mooi voornemen, geen meetbaar doel.

Een belangrijke sleutel om daar verandering in te brengen ligt bij digital medtech.

Digitale medische technologieën bieden een unieke mogelijkheid om klinische data en patient reported outcome & experience measures (PROMs en PREMs) te meten, met elkaar in verbinding te brengen én te interpreteren. Denk aan mobiele applicaties waarmee we allerlei gegevens kunnen registreren, digitale therapieën waarbij parameters continu worden gemonitord of krachtige AI-oplossingen die verschillende data bijeenbrengen en helpen interpreteren.

Meer value

Zo helpt digital medtech beleidsmakers om een beter zicht te krijgen op het effect van hun maatregelen en met hetzelfde budget meer value te genereren. En zorgverleners om beter samen te werken en gepersonaliseerde zorg voor hun patiënten naar een hoger niveau te tillen, zonder dat tijd en locatie nog een barrière vormen.

Dat is value².

Kwaliteit boven kwantiteit

Er circuleren verschillende definities van value-based healthcare, maar allemaal omvatten ze de volgende kern: bij value-based healthcare worden zorgverleners en -instellingen beloond op basis van de resultaten van de zorg die ze leveren aan patiënten, eerder dan louter op basis van de hoeveelheid geleverde zorg.

Om de uiteindelijke value of waarde van zorg te bepalen, worden de outcomes van zorg afgezet tegen de kost om die zorg aan te bieden.Text here.

(*) De waarde van zorg omvat verschillende aspecten: klinische voordelen, vooruitgang vanuit patiëntenperspectief, verbeteringen op het vlak van organisatie, gezondheidseconomische impact…

Fadoua Amraoui, adviseur voor o.a. medische voeding bij beMedTech: “Optimale voeding op zich zal een patiënt doorgaans niet genezen, ze vormt wel een doorslaggevende factor voor het succes van veel behandelingen. Als federatie die bedrijven in medische voeding vertegenwoordigt, vinden we het dan ook belangrijk om mee onze schouders te zetten onder deze campagne.”

Niet onschuldig

Ondervoeding in de zorg wordt vaak geassocieerd met ouderdom. Dat is op zich terecht – het risico op ondervoeding neemt toe met de leeftijd – maar ook veel jongere patiënten worden ermee geconfronteerd.

Onschuldig is dat allerminst. Ondervoeding verslechtert de prognose van patiënten op verschillende vlakken: het risico op complicaties neemt toe, patiënten lopen makkelijker infecties op, therapieën slaan minder goed aan, behandelingen duren langer, het risico op sterfte verhoogt, et cetera. De negatieve impact op de betrokken patiënten en hun omgeving is met andere woorden aanzienlijk.

(lees verder onder de video)

Ook de zorgsector en het zorgsysteem lijden eronder. Ondervoeding werkt suboptimale zorg in de hand, met minder goede outcomes en hogere kosten voor de samenleving als gevolg.

Evidence-based

De voorbije jaren klinkt de roep om meer aandacht voor “optimale voeding als essentieel onderdeel van goede zorg” gelukkig steeds luider. Er wordt ook steeds meer onderzoek gedaan naar de ondervoeding in de zorg, wat beleidsmakers handvaten biedt voor evidence-based maatregelen.

Om patiënten, hun omgeving, zorgverleners en beleidsmakers extra te sensibiliseren, lanceren de 49 overheids- en privépartners van Belgische Alliantie ONCA vandaag de Malnutrition Awareness Week. ONCA staat voor Optimal Nutritional Care for All.

Prof. André Van Gossum: “De verheerlijking van ‘slank zijn’ zorgt er mee voor dat ondervoeding vaak te laat wordt opgemerkt en behandeld.”

Professor gastro-enterologie André Van Gossum is coördinator van ONCA in België. “Slank zijn wordt vandaag vaak verheerlijkt", stelt hij vast. "Dat zorgt er mee voor dat ondervoeding te laat wordt opgemerkt en behandeld. Die problematiek krijgt steeds meer aandacht in België, maar we zijn er nog niet. Daarom lanceren we nu deze campagne.”

ONCA is een Europese campagne die gecoördineerd wordt door de multistakeholderstichting European Nutrition for Health Alliance (ENHA). De Malnutrition Awareness Week loopt dit jaar in meer dan 15 Europese landen.

Waarom fastfood soms therapeutisch verantwoord is

“Gezonde voeding” is iets anders voor gezonde dan voor zieke mensen. Voeding die we in een normale setting als ongezond bestempelen, is dat in de context van zorg soms helemaal niet.

Prof. dr. Elisabeth De Waele (VUB) gaf in 2019 een spraakmakend voorbeeld bij Universiteit van Vlaanderen: hamburgers en andere vormen van fastfood zijn voor heel wat zieke patiënten vaak een beter alternatief dan salade met tomaat.

Is dat een oproep om fastfood te promoten? Uiteraard níet. Maar het toont wel dat inzicht in voedingstherapie cruciaal is om het dieet van patiënten af te stemmen op hun daadwerkelijke behoeften.

Bekijk de uiteenzetting van prof. dr. Elisabeth De Waele (VUB) over het belang van de juiste voeding bij ziekte hierboven of via deze link

Wie meer wil weten over de rol van beMedTech in de Belgische Alliantie ONCA, kan ons contacteren via deze weg.

Onze gezondheidszorg staat onder hoogspanning. Door de verzilvering van onze bevolking, neemt de zorgvraag almaar toe. Tezelfdertijd stagneert het zorgaanbod: er komen minder zorgverleners bij dan er met pensioen gaan en ook het budget groeit niet mee met de stijgende zorgvraag.

Wonderoplossingen zijn er helaas niet. De enige remedie is hard en verstandig werken, en dat op twee fronten.

Twee fronten

Kijken we naar het zorgaanbod, dan moeten we leren om met dezelfde capaciteit meer en betere zorg te leveren. Daarbij nóg meer eisen van onze zorgverleners is evenwel uit den boze; zij zitten nu al op hun tandvlees. De uitdaging is om zorgverleners op zo’n manier te ondersteunen dat ze binnen eenzelfde tijdsspanne en met dezelfde inspanning meer en betere beslissingen kunnen nemen, meer patiënten kunnen opvolgen, etc.

Ook aan de andere zijde van de balans valt er heel wat werk te verrichten: de zorgvraag. Het uitgangspunt is duidelijk: voorkomen is altijd beter dan genezen. We moeten met andere woorden maken dat de zorgvraag afneemt, of op zijn minst minder snel stijgt. Bijvoorbeeld door veel meer dan vandaag in te zetten op preventieve, proactieve zorg. Op screening en vroegdetectie. Op ondersteuning van mensen bij de zorg voor hun gezondheid. Etc.

Technologie alleen volstaat niet

Op beide fronten kunnen medische technologieën een cruciale spelen. En dat voor alle stakeholders. Zo kunnen ze burgers, patiënten, helpen om hun gezondheid meer in eigen handen te nemen. Ze kunnen zorgverleners helpen om met dezelfde inspanning meer patiënten beter te verzorgen. En ze kunnen beleidsmakers helpen om met dezelfde middelen meer gezondheid en levenskwaliteit te realiseren voor burgers.

Medische technologieën alleen zullen evenwel niet volstaan. Want hoe waardevol een hulpmiddel ook is, het kan zijn nut pas bewijzen als we het juist inzetten.

Met ons memorandum "Zuurstof voor de zorg. Medische technologie als compagnon de route voor patiënten, zorgverleners en beleid" reiken we de hand uit naar beleidsmakers en andere stakeholders in de gezondheidszorg. Want enkel via samenwerking kunnen we een duurzame integratie van medische technologie in de Belgische gezondheidszorg realiseren.

Het is een fout die heel wat ervaren ondernemers zullen herkennen: je hebt een fantastisch idee en gaat ervan uit dat eens je dat weet om te zetten in een tastbare medische technologie, de rest wel vanzelf zal volgen. Helaas, niets is minder waar.

Hoe beloftevol ze ook zijn, heel wat Belgische medische technologieën slagen er niet of slechts zeer moeizaam in om door te breken in de praktijk. En om daar te doen waarvoor ze zijn ontworpen: een verschil maken voor patiënten en zorgverleners.

Gemiste kansen

Als een doorbraak uitblijft, is dat in de eerste plaats een spijtige zaak voor de betrokken ondernemers en bedrijven. Maar het betekent ook een gemiste kans voor de patiënten en zorgverleners die misschien geholpen konden worden met de technologie in kwestie. En voor de overheid die de gezondheidszorg minder snel ziet vernieuwen dan mogelijk.

De oorzaken voor de moeilijke stap naar de praktijk zijn legio. Het gaat over financieringsmechanismen, de organisatie van onze zorg, uitdagingen rond implementatie, de evaluatie van de meerwaarde van oplossingen, betrokkenheid van patiënten en zorgverleners bij de ontwikkeling van oplossingen, noem maar op.

Gezamenlijk traject

De complexiteit en verwevenheid van factoren maakt dat voor structurele oplossingen per definitie samenwerking nodig is. Tussen medtechbedrijven onderling. En tussen de medtechsector en de andere stakeholders: overheden, zorgverleners en -organisaties, patiënten, ziekenfondsen…

Vanuit dat besef groeide het idee om als beMedTech de handen in elkaar te slaan met de regionale clusters BioWin, lifetech.brussels en Medvia. Ook Agoria, Voka Health Community, imec.istart en Covartim hebben zich bij het initiatief aangesloten.

Marnix Denys: “Om duurzaam te kunnen groeien, is kennis van en contact met het beleid noodzakelijk.”

Marnix Denys, managing director van beMedTech: “Heel wat organisaties helpen bedrijven om te groeien. Wij helpen bedrijven vooral met beleidsvraagstukken. Dat lijken misschien aparte werelden, ze zijn het allerminst. Om duurzaam te kunnen groeien, is kennis van en contact met het beleid noodzakelijk. Met dit initiatief brengen we die twee facetten samen.”

Op 3 oktober 2023 vond de kick-off plaats in Living Tomorrow met maar liefst 130 innovatiebelievers van verschillende bedrijven. Thema van de dag was home market success, met op het programma uitleg over de huidige financieringsvormen voor medtech in België en de uitdagingen daarbij, recente ervaringen van bedrijven die financiering aanvroegen, een blik op ons omringende landen…

Op naar medtech valley

Op 23 november 2023 staat een eerste workshop op de agenda. Daarbij zullen de deelnemers zich samen over mogelijke oplossingen buigen om de doorbaak van beloftevolle medische technologieën in ons land te versnellen. Op 12 december 2023 volgt een tweede workshop.

De input van beide workshop zetten we vervolgens om in een whitepaper met aanbevelingen voor het beleid. Doel? Samen met alle stakeholders een medtech valley creëren in ons land waar Belgische patiënten, zorgverleners, bedrijven en burgers beter van worden.

‘Twee opties voor België: nummer één of rode lantaarn’

Eén van de praktijkverhalen die aan bod kwamen op 3 oktober was dat van Byteflies. Hans Danneels, mede-oprichter en co-CEO, vertelde er over zijn ervaringen met de implementatie van Byteflies’ oplossingen voor thuismonitoring.

Een uitspraak die we er hier graag uit lichten: “If Belgium is not the first country, it will be the last.”

Klein en complex

België is zo klein als afzetmarkt en zo complex als systeem, dat als bedrijven er niet in slagen om hun technologie hier snel te introduceren, ze de focus verleggen naar andere landen met een grotere afzetmarkt en/of een eenvoudigere regelgeving.

Aangezien België op beide punten “slecht” scoort, worden we dan niet nummer twee in de rij. Wel “nummer laatst”. En daar zijn uiteindelijk zorgverleners en patiënten de dupe van…

“Aan de grootte van onze afzetmarkt kunnen we natuurlijk weinig doen”, aldus Danneels. “Maar de regelgeving hebben we wel in handen. Enkel door die zo duidelijk en eenvoudig mogelijk te maken voor bedrijven, kunnen we waardevolle medische technologieën snel bij de Belgische patiënt blijven brengen.”

‍